Trump kiest voor escalatie bij protesten

Na een avond broeden achter gesloten deuren heeft de Amerikaanse president Trump besloten het pad van de verzoening links te laten liggen. Terwijl zondag honderden demonstranten in Washington DC de avondklok negeerden, zat hij verschanst in de presidentiële bunker. Deze werd voor het laatst gebruikt op 11 september 2001.

Op maandagochtend kwam Trump tevoorschijn met een boodschap aan de gouverneurs van de staten dat ze moeten 'domineren'. In een telefoongesprek, waarvan een transcriptie in handen kwam van de New York Times, zei hij tegen de gouverneurs dat ze 'zwak' zijn als ze niet meer arrestaties verrichten de komende dagen.

Vals dollarbiljet

In de gehele VS zijn steden in de greep van protesten naar aanleiding van de dood van de 46-jarige George Floyd uit Minneapolis op 25 mei. Hij stierf nadat een politieagent, Derek Chauvin, minutenlang met zijn knie op zijn nek had gezeten. Floyd werd gearresteerd op verdenking van het betalen met een vals dollarbiljet. Chauvin is inmiddels aangeklaagd wegens moord.

Floyds laatste woorden, ‘I can’t breathe’, zijn de slogan geworden van aanhoudende protesten tegen excessief politiegeweld gericht op Afro-Amerikanen. Minneapolis is de plek waar de demonstraties het grimmigst zijn, met tientallen vernielde winkels, een afgebrand politiebureau en het leger dat paraat staat om de orde te herstellen.

Hetzelfde patroon

Ook Washington DC heeft inmiddels meerdere nachten gehad waarbij vernielingen de overhand kregen. Het patroon is telkens hetzelfde: Overdag vreedzame demonstraties, 's nachts worden winkelpuien en kantoorruiten ingegooid en auto's in brand gestoken.

Inmiddels zijn in steden door het hele land vijfduizend reservestrijdkrachten van de National Guard ingezet om de rassenrellen onder controle te krijgen. Nog eens tweeduizend staan klaar om in te grijpen. Er zijn meer dan vierduizend arrestaties verricht. In verschillende steden en staten is de noodtoestand afgekondigd.

In Washington DC besloot burgemeester Muriel Bowser op maandag de avondklok te vervroegen naar 19.00 uur. Zij had eerder een harde aanvaring met de president. Trump beschuldigde Bowser ervan te weinig toe doen om het Witte Huis te beschermen. Ook twitterde Trump dat hij ‘de meest gemene honden en meest vervaarlijke wapens’ zal inzetten als de demonstranten te dicht bij zijn ambtswoning komen. In een persconferentie afgelopen weekend sprak Bowser haar ontzetting uit: Trump ‘verheerlijkt geweld’.

Kruispunt

Na bijna een week van demonstraties lijken de VS zich op een kruispunt te bevinden: een langdurige periode van onrust, of terugkeer naar de kalme straten van voor de dood van George Floyd. 'Ik blijf terugkomen zolang dit duurt,' zei Charles, een kantoorbeheerder van eind twintig uit noord-Virginia. Hij was op zondag naar Washington gekomen om te demonstreren. 'Ik heb het gevoel dat er nu echt iets kan veranderen in Amerika'.

Veel zal afhangen van de vraag of het onderscheid tussen demonstraties en rellen in stand kan worden gehouden. Trump houdt 'radicaal links' verantwoordelijk voor de vernielingen, en heeft gezegd de antifascistische actiegroep Antifa tot een terroristische organisatie te zullen bestempelen.

Volgens Trump dreigen de staten 'onder de voet te worden gelopen' door de demonstranten en zijn de gouverneurs 'eikels' als ze niet harder optreden. De situatie in Washington is volgens hem 'goed onder controle' en er zal in Amerika's hoofdstad 'heel, heel hard worden ingegrepen'.