Coronawet maakt geen einde aan verwarring over coronaregels

Geen landelijk bezoekverbod meer in verpleeghuizen, een geldingsduur die is ingekort naar drie maanden, een coronaboete die omlaaggaat naar €95 en een versterkte rol voor de Tweede Kamer.

Na maanden van politiek gesteggel en stevige kritiek van juridische experts, bereikte de coalitie vorige week een akkoord met oppositiepartijen PvdA, GroenLinks, SGP en 50Plus over de omstreden coronawet.

Daarmee kan de wet rekenen op een meerderheid in beide Kamers. Deze week debatteert de Tweede Kamer erover. Maar ook mét de coronawet, die de juridische inbedding verzorgt van de virusbestrijding, blijft er maatschappelijke verwarring over de coronamaatregelen. De vele uitzonderingsbepalingen ondergraven een eenduidige crisisaanpak door het kabinet.

Politiek ongeloof

Kijk naar Staphorst. Drie drukbezochte kerkdiensten in het gelovige Overijsselse dorp, elk met 600 aanwezigen, leidden zondag tot groot maatschappelijk en politiek ongeloof. De vergelijking met cafés, restaurants, poppodia en theaters was door critici snel gemaakt. Voor die locaties is de groepsgrootte door het kabinet in principe gemaximeerd op dertig personen. In tegenstelling tot religieuze bijeenkomsten, waarvoor formeel geen maximum aantal bezoekers geldt. Wel moeten kerkgangers vooraf reserveren, is er bij binnenkomst een gezondheidscheck en geldt het dringende advies anderhalve meter afstand te houden. De kerk zegt aan die voorwaarden te hebben voldaan.

'Onverantwoord' en 'onbegrijpelijk' waren de eensluidende veroordelingen van verschillende Haagse politici. PvdA-leider Lodewijk Asscher ging een stapje verder en stelde dat er geen uitzondering op de coronaregels moet worden gemaakt voor religieuze bijeenkomsten.

Asschers probleem is dat in de coronawet, waar zijn partij mee gaat instemmen, religieuze bijeenkomsten, maar ook demonstraties en vergaderingen, expliciet zijn uitgezonderd van eventuele beperkingen van groepsvorming. Dit zou een te grote inbreuk zijn op in de Grondwet verankerde rechten.

Opofferingsgezindheid

De politiek zou met de coronawet in de hand de regels voor kerken wel kunnen aanscherpen, stellen experts. 'Alleen via een parlementaire wet mogen grondrechten worden beperkt', zegt de Leidse staatsrechtdeskundige Wim Voermans via de telefoon. 'De Tweede Kamer zou dus een amendement kunnen indienen dat regelt dat ook religieuze bijeenkomsten vallen onder de bepaling over groepsgrootte.'

De kans is klein dat de Kamer deze week een dergelijk besluit neemt. Minister Ferdinand Grapperhaus van Justitie en Veiligheid sprak maandag met kerkelijke koepels af dat kerken het maximaal aantal bezoekers vrijwillig terugbrengen tot dertig. 'Ik moet het hebben van bereidheid, vrijwilligheid en opofferingsgezindheid', zei Grapperhaus tegenover journalisten.

Poppodia

De ophef over 'Staphorst' schetst de lastige positie waarin het kabinet zich heeft gemanoeuvreerd, nu de tweede golf sneller dan verwacht over het land spoelt. Enerzijds kondigt het kabinet landelijke maatregelen af in een poging duidelijkheid te scheppen, maar tegelijkertijd wil het ook de grondrechten zo veel mogelijk respecteren en ruimte bieden voor uitzonderingen. Zo mogen tientallen poppodia en theaters in verschillende veiligheidsregio's veel meer dan dertig bezoekers ontvangen, zo lang zij de RIVM-richtlijnen naleven.

De christelijke partijen ChristenUnie en SGP reageerden dan ook teleurgesteld op de afspraken tussen kerken en Grapperhaus. Zij wijzen erop dat veel kerken zich keurig aan de coronamaatregelen houden. 'Waar lokaal maatwerk mogelijk is voor theaters en andere culturele instellingen, moet er ook voor kerken ruimte blijven om maatwerk te bieden', twitterde ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Hij spoort Grapperhaus aan opnieuw met de kerken om tafel te gaan.