Nieuwe Volkswagen-baas, Ralf Brandstätter, moet racistische uitglijder doen vergeten

Ralf Brandstätter klimt op in de hiërarchie van de VW-groep en vervangt per 1 juli Herbert Diess als hoogste baas bij het merk Volkswagen. Daarmee is topman Herbert Diess zijn dubbelrol kwijt. Niet langer is hij zowel topman van de VW-groep als van het hoofdmerk Volkswagen. Afgelopen maandag heeft de raad van commissarissen zijn takenpakket ingeperkt.

De benoeming van de nuchtere Ralf Brandstätter komt na verhalen over een bikkelharde interne machtsstrijd bij de Volkswagen Group, een van de grootste bedrijven van Europa. Al na twee jaar moet Herbert Diess flink aan macht inleveren.

Brandstätter staat bekend als een populaire figuur onder de medewerkers van het bedrijf. Maar de vraag is of dat zo blijft, nu hij noodgedwongen fors in de organisatie zal moeten snijden. De grote investeringen van VW in digitalisering en elektrisch rijden eisen een tol. De productiebeperkingen door de coronacrisis maken de situatie nog ernstiger.

Softwareproblemen

De druk op Diess, de machtigste man in de Duitse auto-industrie, was de afgelopen weken onhoudbaar geworden na moeilijkheden bij de productie van de Golf 8 en softwareproblemen bij de nieuwe elektrische auto ID.3 en het afkopen door VW van zijn strafvervolging – voor €4,5 mln – wegens het onder de pet houden van de dieselmalversaties.

Een ronduit racistisch reclamespotje voor de nieuwe Volkswagen Golf zette Diess als eindverantwoordelijke verder onder druk. Volkswagen wuifde de storm van kritiek op het filmpje eerst weg als een verkeerde interpretatie om vervolgens het werk van het reclamebureau alsnog ‘fout’ en ‘smakeloos’ te noemen en zich ervan te distantiëren.

De nieuwe Volkswagen-baas moet de uitglijders doen vergeten. Maar een frisse start kan Brandstätter nauwelijks maken. Zo was hij nauw betrokken bij de meeste brandende kwesties.

Brandstätter was bovendien samen met Diess een uitgesproken promotor in de media van aankoopsubsidies van de overheid voor benzineauto’s en diesels om de economie op gang te brengen.

Die lobby liep uit op een mislukking. De enorme druk vanuit de autosector op de regering-Merkel bleef zonder resultaat, bleek vorige week. Dat leidde tot ergernis in de boardrooms maar ook bij werknemersvertegenwoordigers. De harde afwijzing van Berlijn bleek geen hindernis voor de promotie van Brandstätter.

Buitenlandervaring

Ralf Brandstätter is geboren in Braunschweig, dicht in de buurt van het concernhoofdkantoor in Wolfsburg. De man die industriële techniek studeerde heeft nooit ergens anders gewerkt dan bij VW. In zeventien jaar klom hij gestaag op.

Over zijn privéleven is vrijwel niets bekend. Maar dat kan veranderen. Gezien de immense uitdagingen de komende tijd komt hij vol in de schijnwerpers te staan. Duidelijk is wel dat hij vroeg in zijn carrière leerde hoe de hazen lopen in Wolfsburg. In de jaren negentig zat Brandstätter als secretaris van de raad van bestuur met zijn neus op de traditionele VW-hiërarchie.

Rond de eeuwwisseling deed hij ervaring op als eindverantwoordelijke voor de inkoop van metaal voor de productie van auto-onderdelen. In 2003 werd hij benoemd tot projectmanager voor nieuwe voertuigprojecten. Buitenlandervaring kreeg Brandstätter in 2005 met zijn promotie tot hoofd inkoop in Spanje. In 2008 werd hij lid van de concernleiding van Seat. Vijf jaar werkte Brandstätter in het Catalaanse Martorell, ongeveer twintig kilometer van Barcelona.

Op weg naar de uitgang?

Sinds twee jaar werkte hij nauw samen met Diess, met wisselvallig resultaat. Diess haalde zich de afgelopen dagen extra problemen op de hals door zich intern te beklagen over het lekken van informatie uit de raad van commissarissen over zijn wens om zijn contract verlengen.

De eigenarenfamilies Porsche en Piëch probeerden dinsdag conclusies in de media te ontzenuwen dat Diess op weg naar de uitgang is. Ze lieten weten dat Diess de steun van de kapitaalverschaffers heeft. De onderneming zegt dat Herbert Diess zich na het delegeren van taken aan Brandstätter beter kan concentreren op zijn werk als topman van de Volkswagen Group, met zijn twaalf automerken, waaronder Audi, Seat, Porsche, Lamborghini, Skoda en Bentley.

Vanaf deze zomer rust op de schouders van Brandstätter de zware taak om stevige kostenbesparingen door te voeren in de grootste fabrieken in Duitsland. Hierover liggen het management van Volkswagen en de vakbonden al enkele weken met elkaar in de clinch. VW heeft de productie van voertuigen door de coronacrisis en de opgedroogde toevoerlijnen noodgedwongen zwaar moeten terugschroeven.

Deadlines dringen

In de tussentijd dringen de deadlines. Brandstätter staat voor een herculeswerk om de beloofde introductie van de betaalbare elektrische wagen ID.3 – neergezet als de historische opvolger van de Kever en de Golf – te laten slagen ondanks de extreem moeilijke omstandigheden.

Volkswagen moet wel. Het bedrijf staat onder zware druk vanuit Brussel om de vloot nieuwe voertuigen milieuvriendelijker te maken, anders dreigen miljardenboetes. Om nog meer te kunnen investeren in elektrisch rijden zal Brandstätter verder moeten snijden in de kosten.

Dat Brandstätter de taken bij Volkswagen mag overnemen van Diess heeft alles te maken met de vorm van ondernemingsbestuur in Duitsland. De ondernemingsraad en vakbonden zijn zeer machtig en vertegenwoordigd in de raad van commissarissen. Namens de ondernemingsraad van de VW-groep schaarde de invloedrijke Bernd Osterloh zich eerder al achter Brandstätter. Duitse media schreven dat Brandstätter extra wordt gewaardeerd omdat hij zijn afkomst niet is vergeten. Voordat hij afstudeerde, begon hij helemaal onderaan in de hiërarchie bij Volkswagen. Met een stage als automonteur.